بسم الله الرحمن الرحیم
انا لله و انا الیه راجعون
با نهایت تأثر و تأسف، حجت‌الاسلام حاج شیخ علی حکیمی از مؤلفان دائرة المعارف «الحیات»، برادر علامه محمدرضا حکیمی و از شاگردان مورد توجه علامه سید ابوالحسن حافظیان دعوت حق را لبیک گفتند، مصیبت وارده را به بیت شریف آن مرحوم و بویژه اخوان ارجمندش تسلیت عرض نموده و ضمن طلب مغفرت و رحمت واسعه الهی برای ایشان، برای بازماندگان از درگاه حق تعالی اجر و صبر مسألت داریم.
حجت‌الاسلام و المسلمین علی حکیمی متولد ۱۳۲۲ در مشهد بود. او پس از گذراندن دوران ابتدایی و در سن ۱۴ سالگی به منظور گذران علوم اسلامی به مدرسه عالی نواب رفت. علی حکیمی دوران تحصیل خود را نزد اساتیدی همچون ادیب نیشابوری، آیت‌الله حاج میرزا احمد مدرس، آیت‌الله حاج شیخ مجتبی قزوینی، آیت‌الله وحید خراسانی و علامه سید ابوالحسن حافظیان گذراند.
حکیمی به گفته خود از همان اوایل طلبگی به مطالعه برخی رشته‌های علوم روز و برون حوزه‌ای نیز پرداخت و آن مطالعات را همراه با آن درس‌ها یا در اوقات فراغت و تعطیلی درس‌ها ادامه داد.
از جمله کارهای ماندگار این استاد حوزه علمیه می‌توان به مشارکت در تألیف دائرة المعارف «الحیات» همراه با برادر خود محمدرضا حکیمی اشاره کرد. این دایرة المعارف مجموعه‌ای ۱۲ جلدی به زبان عربی، نوشته محمدرضا، علی و محمد حکیمی است که نگارش آن از سال ۱۳۵۳ آغاز و آخرین جلد آن در سال ۱۳۹۴ منتشر شد. نویسندگان هدف خود از نگارش این دائرة المعارف را ارائه سیمای اسلام و تشیع، بر محور عدالت اجتماعی و آزادگی فردی برشمرده‌اند و منبع اصلی خود را قرآن و حدیث دانسته‌اند.
حجت‌الاسلام و المسلمین علی حکیمی سرانجام در ۲۳ تیرماه، در سن ۷۸ سالگی در مشهد درگذشت.
حکیم قلب‌ها
دکتر سیدمحسن فاطمی*
در روزگار انذار که سیلاب خروشان قهر با خود، شتابان، غریو پوچی و بیهودگی را در شریان‌های زندگی می‌چرخاند سخن گفتن از حکیمی که سراپا رافت بود و رحمت دشوار است و باورنکردنی.
دشوار از آن جهت که ترسیم حقیقت این حکیم در جولانگاه سطحی نگری‌های روزگار ما آن چنان با تداعی معانی‌های گره خورده در بسترهای متصلب کج‌فهمی‌ها و نفهمی‌ها برخورد می‌کند که جداسازی آن کاری طاقت فرساست.
باورنکردنی از آن جهت که هوای سنگین سالوس و تظاهر و تکلف، چشمان آغشته به تشکیک و سوء ظن را از جست‌وجوی ذهنی و خیالی ستاره‌های ناب بازمی‌دارد.
فرزانه حکیم، علی حکیمی ناب بود. ناب بودنش در شعاع حضور معنوی‌اش، در شکیبایی تحسین برانگیزش، در کلام نورانی‌اش، در خلوص خیره کننده معنوی‌اش، در دلداری‌های مملو از همدلی‌اش، در نگاه ژرف و پرحکمتش، در پاسخ‌های آکنده از رحمتش، در هدایت سراپا معرفتش، در مصاحبت‌های پرراز و پراشارتش، در رخسار پربشارتش پیدا بود. علی حکیمی را با پارادایم‌های روزگار ما نمی‌توان سنجید. او رایحه معادن رحمت را در جان چشیده بود و صاحبان عقل کامل و ثبات مقام‌شان را دریافته بود. قلب او با نور و قلب خوبان پیوندی ناب را تجربه کرده بود.
چگونه می‌توان علی حکیمی را در بن‌بست‌های چیدمان‌های فکری زمینی تفسیر کرد؟ چگونه می‌توان او را در دور و تسلسل‌های برخاسته از غفلت خود معنا کرد؟
حکیمی ناب بود. دور از ریا و تظاهر، دور از عجب و فرعونیت، دور از کبر و طمع، دور از آز و تزیور. علی حکیمی حاضر بود و پر از پویایی. رافت بود و رحمت، عشق بود و یگانگی، جاری بود در توحید و عرفان.
چگونه می‌توان در بازار مکاره تدلیس‌های متورم در بطون قفل‌های بسته حکیمی را جست وجو کرد؟
حکیمی توسع وجود را نشان می‌داد. انبساط بود و بهجت. ابتهاج بود و کرامت. استوار بود و مطمئن. عظمت بود و زیبایی.
علی حکیمی پیام آور معنا بود و ایمان، حیات و فضیلت، ژرف‌نگری و بصیرت. او آراسته بود به گوهر ناب صداقت، چشمه‌سارهای گنج‌های علم.
و ساکت بود و خاموش! خاموشی‌اش سرشار از راز بود و معنا! چگونه رنج و الم نفهمی‌ها، تحجرها و فهم‌های سخیف را به جان می‌خرید و چگونه در عمق فهمیدن‌های درونش، آرام و با اطمینان از توکل سخن می‌گفت؟ توصیف این قلب ناب و مهربان که خود مصداق قلب الهی و عرشی بود در این مقال نمی‌گنجد.
برخلاف تهی‌مایگانی که با نزدیک شدن به ارزنی از شبه آگاهی، بازار پرطمطراق دعوت به خود را با نمایش‌های گوناگون راه می‌اندازند، حکیمی گمنامی را جست وجو می‌کرد. در اوج دانستن، سکوت را پیشه می‌کرد و از کوچک‌ترین تمرکزی بر روی خود گریزان بود. افتاده بود و پر از معنا. به جای دعوت به خود دعوت به خدا می‌کرد. او فلسفه را نه با مغازله با الفاظ بلکه در میدان حکمت عملی تجربه کرده بود و از چشمه‌سارهای عرفان نوشیده بود.
علی حکیمی سراسیمگی‌های درون را می‌شناخت بهتر از کرن هورناری و فراتر از ویلیام جیمز. پذیرایی عارفانه و غیرمشروط او بس فراتر از روح تعلیمات کارل راجرز بود و عمق حضور او بس ژرف‌تر از آموزه‌های الن لنگر. علی حکیمی حکیم قلب‌ها بود. گوهری مرصع به ایمان، عشق، رحمت، توکل، حکمت و خلوص. حکیمی حکیم انسان عرشی بود. تبلور دعا بود و نیایش، راه آفرین مناجات بود و ذکر، امیدآفرین بود و بشارت بخش، خورشید بود و تابناک.
او حکیم قلب ها بود.
*فوق دکترای روانشناسی از دانشگاه هاروارد آمریکا
منبع: جهان صنعت (روزنامه اقتصادی صبح ایران)، سال هجدهم، شماره 4780، شنبه 26 تیر 1400، ص 1
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.