تبعید علامه حافظیان به هندوستان کذب محض و باطل است

بسمه تعالی

(جستاری روشنی بخش)

در ارتباط با مطالب منتشر شده در سایت آقای موسوی مطلق تحت عنوان (نکته‌های ناب) و با تیتر مرحوم حافظیان حاضر به تبعید شد، لازم می‌دانم نکات زیر را برای روشن شدن اذهان و رفع شبهات اعلام کنم:

در سایت آقای موسوی مطلق چنین نوشته شده‌است:

«مرحوم آقای سیّد ابوالحسن حافظیان که از شاگردان مرحوم حاج شیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی أعلی الله مقامه الشّریف بوده‌است، در اثر خبط و اشتباهی که در امری از امور نموده بود و با دستورات مرحوم شیخ درست نبود، مورد غضب شیخ واقع شد. مرحوم شیخ به او گفت: یا اجازه اعمال تمام چیز‌هائی را که به تو داده‌ام می‌گیرم، و یا تو را تبعید می‌کنم.»

جملات و نقل قول‌های مذکور جهت تبیین سفر مرحوم آقای حافظیان به هند کذب محض و باطل است. کلیه نزدیکان و بزرگانی که با مرحوم علامه حافظیان مرتبط بوده‌اند کذب بودن مطلب فوق را تأیید می‌کنند.

دلیل سفر مرحوم علامه حافظیان به هندوستان بیماری ایشان و توصیه‌های اکید پزشکان برای سفر به منطقه گرمسیر که در بهبود شرایط جسمی ایشان مناسب باشد بوده‌است و خود ایشان هندوستان را انتخاب می کنند در اشعاری که با دستخط ایشان موجود است دلیل سفر را بیماری خود می‌دانند.

به اشعارشان در این زمینه دقت فرمائید:

بعد بیماری طویل و دراز
عمر دوّم گرفتم از حق باز

سه طبیب معالجم یکسر
حکم کردند بر لزوم سفر

در زمستان به ملک گرم برو
چون به سردی رسد مرض از نو

شوق هندوستان زد بسرم
با اجازه ز مادر و پدرم

گاه گفتم خیال بیهوده‌است
راه نا‌رفته و نه‌پیموده‌است

کن برون این خیال را از سر
بگذر از این جهان پهناور

پیر عقلم بگفت در یک روز
جامه‌ی همتی بیار و بدوز

که خدا خواسته‌است این حرکت
از تو حرکت و از خدا برکت

می‌شنیدم سروش خوش می گفت
دُرّ و خوشاب خویش را می‌سُفت

که ز کثرت مترس و باز بگوی
وَحدَهُ لا إلهَ إلا هو
(حافظیان)

چند نکته از اهمیت خاصّی در اینجا برخوردار است:

ارتباط حدود هفت سال مرحوم آقای حافظیان و مرحوم آقای نخودکی ارتباطی عارفانه و ارتباط مرید و مرشد بوده‌است. بسیاری از نزدیکان و بزرگان مطلع از این ارتباط تصریح می‌کنند که آقای حافظیان (ره) در تأسی به فرامین مرحوم آقای نخودکی از هیچ تلاشی دریغ نکردند و در میدان عمل، اطاعت و اخلاص را با همه وجود خود نشان دادند. در بخشی از شعری بلند می‌گویند:

دادی از جان و دل زمانی را
حضرت شیخ اصفهانی را

خدمتش کردی از دل و جان
پنج سالت گذشت قدر بدان

هر چه باید از او رسد برسید
دهمت از صمیم قلب نوید
(حافظیان)

چنین ارتباط معرفت‌محور و عارفانه‌ای نیاز به انذار و نکوهش از جانب مرحوم آقای نخودکی نداشته‌است و اگر ایشان می‌خواستند که سفر به هندوستان را به آقای حافظیان (ره) توصیه کنند نیازی به تحکّم‌های تند و استعمال کلمه تبعید نداشتند.

استفاده از این گفتمان و کاربرد این واژگان در تناقض با روح این ارتباط عارفانه‌است. این دو ستاره‌ی درخشان آسمان معرفت و عرفان از ادبیات والای فرهنگ امام صادق علیه‌السلام برخوردار بوده‌اند که در آن گفته می‌شود «یتیم کسی نیست که پدر و مادر او مرده باشند، یتیم کسی است که از ادب بی بهره باشد.»

به قول مولانا:

از خدا جوئیم توفیق ادب
بی ادب محروم ماند از لطف ربّ

چگونه این دو بزرگی که متخلّق به صفات و فضایل والای عارفانه بوده‌اند و تجلّی عینی ارزش‌های حقیقی انسانی را همراه داشته‌اند می‌توانند از چنین ادبیاتی استفاده کرده باشند؟

مرحوم آقای حافظیان پس از پایان دوره همراهی با مرحوم آقای نخودکی، نزد مرحوم آقای سیّد موسی زرآبادی می‌روند و مرحوم زرآبادی را دریائی عظیم از معرفت و عمق می‌یابند و ایشان را فرشته‌ای در قالب انسان می‌بینند:

چون رسیدم بخدمتش حیران
شدم از آن فرشته‌ی انسان
(حافظیان)

این در حالی است که قبل از آشنائی با مرحوم آقای زرآبادی، مرحوم حافظیان منبعی گسترده از مبانی عظیم معرفت و عرفان را همراه داشته‌اند و پس از دیدار با مرحوم زرآبادی خود را قطره‌ای در برابر دریا می‌بیند:

بین چه دریای علم و فضل و کمال
واقف رازها ز قبل سئوال

من و سلوی ز سفره‌اش خوردم
ظرف خود پُر نمودم و بردم

یک نگه او نمود و گفت بگو
وَحدَهُ لا إلهَ إلا هو
(حافظیان)

میزبانی مرحوم آقای زرآبادی از مرحوم آقای حافظیان و در اختیار گذاشتن گوهرهای بدیع از معرفت و عرفان برای مرحوم حافظیان، خود نشان دهنده‌ی ساحت والا و شکوه برجسته‌ای بوده‌است که حافظیان (ره) را سزاوار همنشینی با خورشید معنا و فرزانگی کرده‌است.

شاید یکی از راه‌های کمرنگ کردن شکوه عارفان والا مرتبه و عرفان نور آفرین اسلامی ایجاد شبهاتی از این قبیل باشد. این گونه حرکت‌ها در درون خود تخدیش رخسار پر فروغ عرفان اسلامی و عارفان ناب سرزمین پاک ما را همراه دارند.

از سوی دیگر شاید یکی از راه‌های جلب توجه و نمایان کردن خود، زیر سئوال بردن گوهرهای اصیلی باشد که در ریشه‌های معرفت دینی درخشش ویژه‌ای را همراه دارند.

به قول میر فندرسکی:

هر کسی چیزی همی گوید ز تیر رأی خویش
تا گمان آید که او قسطای بن لوقاستی

و اما نگاه‌های سخیف و آغشته به سطحی نگری نمی‌توانند تلألو خورشید‌های تابان متصل به آسمان ولایت امام العارفین حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام را ذرّه‌ای کاهش دهند.

حافظان اسرار و حافظیان را خداوند حفیظ و علیم بس خواهد بود.

سیّده قدسیّه (فیروزه) حافظیان

فرزند علامه سیّد ابوالحسن حافظیان

تهران، تیر ماه، 1398

آدرس موسسه فرهنگی خاتون قلم: تهران، خیابان شریعتی، روبروی پارک شریعتی، کوچه ذکایی، بلوار رودخانه، پلاک ۲۰، واحد ۱
تلفاکس: ۲۲۸۸۳۴۱۱
تلفن: ۲۲۸۸۸۰۱۸
کد پستی: ۱۶۶۱۷۱۹۴۸۱
زمان پاسخگویی: ساعات اداری روزهای یکشنبه و سه شنبه

http://www.khatooneqalam.ir